MC Thiên Thư |
Lịch sử
Vào thập niên 1970 và
thập niên 1980, thuật ngữ MC có liên hệ với âm nhạc hip-hop, và là từ để chỉ
người mà bây giờ thường được gọi là "rapper". Khi ấy, người ta còn
coi MC là viết tắt của những cụm từ như: microphone controller, mic checka,
music commentator và moves the crowd. Việc không thống nhất trong cách viết tắt
này có thể là nguyên nhân khiến người dẫn chương trình ngày nay đảm đương nhiều
nhiệm vụ hơn thế, không chỉ là dẫn chương trình mà thôi. Ví dụ: giới thiệu những
người biểu diễn, nói và giao lưu với khán thính giả; hướng dẫn một buổi lễ, một
cuộc họp. Ở một số quốc gia khác, người dẫn chương trình còn có trách nhiệm
biên tập chương trình và chính mình giới thiệu, dẫn dắt cho chương trình đó.
Hiện nay
Những người dẫn
chương trình nổi tiếng (người Việt): Nguyễn Ngọc Ngạn, Nguyễn Cao Kỳ Duyên,
Minh Châu, Thanh Bạch, Minh Hương, Quỳnh Hương, Quỳnh Hoa, Quỳnh Trâm, Lại Văn
Sâm, Diễm Quỳnh... Khi nhắc đến người dẫn chương trình, mọi người thường nghĩ họ
là những người có tài hoạt bát, tự tin trước công chúng, có kiến thức rộng,
khôi hài, thanh lịch, duyên dáng v.v... Từ "MC" được truyền vào Việt
Nam bởi MC Việt Thảo - người dẫn chương trình của Trung tâm Vân Sơn. Mỗi người
có một giọng nói riêng. Trong thực tế không có những giọng nói hoàn toàn giống
nhau. Đa số người dẫn chương trình đều được "trời ban" cho một chất
giọng hay (chất giọng thiên phú). Điều quan trọng nhất về giọng nói khi nói trước
công chúng là "tròn vành, rõ tiếng" (hoặc "tròn vành, rõ chữ").
Nếu nói không rõ tiếng, rõ lời thì thông tin muốn truyền đạt đến công chúng
không được rõ ràng, đôi khi bị hiểu lầm. Hơn nữa nói không rõ chữ, rõ tiếng thì
sẽ kém truyền cảm. Một số người tuy không có chất giọng thiên phú, nhưng thông
qua quá trình rèn luyện, tiếp xúc nhiều với nghiệp vụ, nhờ vào kinh nghiệm, khi
làm việc thì cách nói đúng có thể để lại ấn tượng tốt cho khán, thính giả. Để
có thể nói hay, người dẫn chương trình cần có những phương pháp nhất định trong
nghệ thuật nói. Để dẫn dắt tốt một chương trình, người dẫn chương trình cần có
"kỹ năng dẫn chương trình". Đây chính là nền tảng của nghiệp vụ.
Không có kỹ năng dẫn chương trình, người dẫn chương trình sẽ bị áp lực tâm lý
đó là không tự tin, luôn có cảm giác mơ hồ tựa như đang đi trong sương mù vì
không biết làm như thế đúng hay sai, không biết bắt đầu từ đâu, sáng tạo trên
cơ sở nào và trong quá trình tác nghiệp vô tình phạm lỗi.
Kĩ năng cơ bản
Một số kỹ năng cơ bản,
tạm liệt kê như sau:
"Tiếng nói sân
khấu" giúp người dẫn chương trình phát âm chuẩn.
"Nghệ thuật diễn
cảm" giúp người dẫn chương trình tạo được cảm xúc cho khán thính giả bởi sự
biến đổi âm điệu trong lúc nói.
"Phong cách sân
khấu" giúp người dẫn chương trình hiểu biết về cách phục trang và quan trọng
hơn hết là tư thế đúng đắn khi xuất hiện trước công chúng cũng như những cử chỉ
diễn đạt bằng tay, bằng mắt mang nét riêng của nghệ thuật dẫn chương trình.nét
mạt biểu cảm
"Nghệ thuật biên
soạn lời dẫn" giúp người dẫn chương trình biết cách khai thác đề tài, sẽ
nói gì trong chương trình và sử dụng ngôn từ.
"Phương pháp phối
hợp" hướng dẫn cách phối hợp giữa hai hay nhiều người dẫn chương trình sao
cho hoà quyện, nhịp nhàng. Ngoài ra còn một số kỹ năng khác, ví dụ: Giao lưu
trên sân khấu, nghệ thuật sử dụng ngôn từ hài hước...
Có 8 chữ vàng trong
nghiệp vụ dẫn chương trình: "Chính xác - Linh hoạt - Truyền cảm - Nhiệt
tình". Tám chữ vàng này cũng là yêu cầu của nghiệp vụ. Chính xác về thông
tin. Linh hoạt về ứng xử tình huống. Truyền cảm về diễn đạt. Nhiệt tình xuất
phát từ tinh thần trách nhiệm.